Udzielenie pierwszej pomocy przy ranach i krwotokach to jedna z najważniejszych umiejętności, które każdy powinien opanować, niezależnie od wieku i doświadczenia. Najważniejsze jest zachowanie spokoju i szybka ocena sytuacji. Upewnij się, że miejsce jest bezpieczne – zagrożenie ze strony ruchu ulicznego, zwierząt czy ostrych przedmiotów to pierwszy czynnik, który trzeba wyeliminować. Przy udzielaniu pomocy warto założyć jednorazowe rękawiczki ochronne (jeśli są dostępne), aby minimalizować ryzyko zakażeń zarówno dla siebie, jak i poszkodowanego.
Rany powierzchowne (otarcia, niewielkie skaleczenia): Przemyj ranę pod bieżącą wodą, usuń widoczne zanieczyszczenia, następnie zdezynfekuj (unikać spirytusu na głębokie rany!). Przyłóż jałową gazę i zabezpiecz plastrem lub opatrunkiem, zmieniając go codziennie. Obserwuj ranę przez kilka dni – zaczerwienienie, obrzęk czy ropna wydzielina to oznaki zakażenia i konieczność kontaktu z lekarzem.
Krwotoki (obfite, pulsujące krwawienie, zwłaszcza z tętnicy): Najważniejsze jest zatamowanie krwotoku poprzez silny, bezpośredni ucisk miejsca zranienia jałową gazą lub, w razie jej braku, czystą tkaniną. Uniesienie kończyny powyżej poziomu serca ułatwia zahamowanie krwawienia. W przypadku niekontrolowanego, masywnego krwotoku (np. amputacja palca) stosuje się opaskę uciskową powyżej miejsca krwawienia (należy odnotować godzinę jej założenia i jak najszybciej wezwać pomoc!). Unikanie dodatkowego urazu i aseptyczne działanie to klucz do bezpiecznej pomocy. Przy podejrzeniu wstrząsu (blada skóra, osłabienie, przyspieszony oddech) połóż poszkodowanego, unieś nogi, przykryj go i natychmiast dzwoń po pogotowie.
Pamiętaj: nie usuwaj ciał obcych głęboko tkwiących w ranie (może to nasilić krwawienie); nie stosuj waty ani niewiadomego pochodzenia materiałów; nie polewaj ran środkami żrącymi.
Najważniejsze kroki: Zabezpiecz miejsce zdarzenia, sprawdź stan poszkodowanego (świadomość, oddech), zatrzymaj krwawienie, wezwij pomoc, obserwuj i udzielaj wsparcia psychicznego. Znajomość tych zasad może uratować życie w sytuacji codziennej lub nagłej.
