Monocyty stanowią 4–8% wszystkich białych krwinek i odgrywają kluczową rolę w odporności – odpowiadają za fagocytozę drobnoustrojów, usuwanie martwych komórek oraz uczestniczą w reakcjach zapalnych. Po przejściu z krwi do tkanek przekształcają się w makrofagi i komórki dendrytyczne, koordynując odpowiedź immunologiczną i prezentując antygeny limfocytom. Podwyższony poziom monocytów, czyli monocytoza, występuje przy przewlekłych infekcjach bakteryjnych, chorobach pasożytniczych, schorzeniach autoimmunologicznych (np. reumatoidalne zapalenie stawów), a także przy nowotworach krwi (białaczki, chłoniaki) czy po zabiegach chirurgicznych. Obniżenie liczby monocytów może wystąpić po leczeniu cytostatykami lub przy poważnych infekcjach ogólnoustrojowych. Monocyty to niedoceniany parametr morfologii – każda nieprawidłowość powinna skłaniać do pogłębionej diagnostyki, zwłaszcza gdy towarzyszą im objawy ogólne: gorączka, powiększenie węzłów, bóle mięśni i stawów.
