Nalewka z mniszka lekarskiego – prosty przepis – medycyna naturalna, praktyczne porady i stosowanie

Nalewka z mniszka lekarskiego to klasyczna domowa maceracja z kwiatów lub korzeni Taraxacum officinale w wysokoprocentowym alkoholu, w której wykorzystuje się aromat i substancje roślinne rozpuszczalne w etanolu jako dodatek do kuchni i element tradycji zielarskiej. Mniszek znany jest w europejskim ziołolecznictwie od pokoleń, a do nalewki najczęściej wybiera się pełne, świeżo rozkwitłe koszyczki zbierane w suchy dzień z dala od dróg oraz ewentualnie oczyszczone, dobrze wyszczotkowane korzenie wykopywane jesienią. Prosty przepis polega na tym, aby przygotowane, przebrane i delikatnie rozdrobnione surowce roślinne zalać neutralnym w smaku alkoholem 40–60 procent tak, by były całkowicie przykryte, umieścić w czystym, wyparzonym słoju, odstawić na kilka tygodni w chłodne, zacienione miejsce, regularnie wstrząsać, a na koniec odfiltrować przez gęste sitko lub filtr do kawy i przelać do ciemnych butelek; część osób dodaje syrop cukrowy lub miód, aby uzyskać łagodniejszy profil smakowy i nalewkową pełnię, co jednocześnie zwiększa kaloryczność produktu. Wersję bezalkoholową można przygotować jako gliceryt na bazie gliceryny roślinnej z niewielkim dodatkiem wody, pamiętając, że będzie to kosmetyk lub dodatek smakowy do herbaty, a nie odpowiednik o takiej samej trwałości i właściwościach ekstrakcyjnych jak nalewka. W kuchni nalewka z mniszka służy do aromatyzowania herbaty, deserów mlecznych, lemoniad i sosów do ciast, sprawdza się w kropli lub dwóch jako akcent smakowy do syropu z cytryny czy pieczonych jabłek; tradycja przypisywała jej także zastosowania żołądkowe po obfitym posiłku, ale współcześnie zaleca się traktować ją jako dodatek kulinarny, który nie zastępuje leczenia. Bezpieczeństwo zaczyna się od prawidłowej identyfikacji surowca i higieny zbioru: koszyczki mniszka łatwo pomylić z innymi żółtymi kwiatami, dlatego zbieramy wyłącznie to, co rozpoznajemy bez wątpliwości, nie zanieczyszczamy wsadem ziemią, owadami i wodą, a słoje i narzędzia myjemy oraz wyparzamy. Osoby uczulone na rośliny z rodziny astrowatych, z aktywną chorobą wrzodową, refluksem lub kamicą żółciową powinny zachować ostrożność, a w okresie ciąży i karmienia lepiej zrezygnować z alkoholu i skonsultować nowe produkty z lekarzem. Możliwe działania niepożądane wynikają głównie z alkoholu i cukru oraz z nadwrażliwości skórno pokarmowej; remedium jest minimalna porcja, test tolerancji i wybór glicerytu lub syropu do deserów, jeśli alkohol nie jest wskazany. Różnica między domowym a profesjonalnym przygotowaniem polega na standaryzacji stężenia i jakości surowca: w domu trudno kontrolować skład chemiczny i moc, dlatego nalewkę traktujemy jako produkt rekreacyjny, przechowywany w małych butelkach, szczelnie zamkniętych, w ciemności i chłodzie.