Zawał serca objawia się nagłym, silnym bólem w klatce piersiowej, najczęściej zlokalizowanym za mostkiem, trwającym dłużej niż kilka minut, często promieniującym do ramion, szyi czy żuchwy. Towarzyszyć mu mogą duszność, zimne poty, uczucie lęku, nudności i osłabienie. Wczesne rozpoznanie tych objawów i szybkie podjęcie działań ratunkowych jest kluczowe dla skuteczności leczenia i zmniejszenia ryzyka powikłań oraz śmierci. Pierwsza pomoc zaczyna się od wezwania zespołu ratownictwa medycznego pod numer 112 lub 999 oraz zapewnienia poszkodowanemu spokoju i wygodnej pozycji półsiedzącej, która ułatwia oddychanie i zmniejsza obciążenie serca. Wskazane jest podanie mu tabletki aspiryny, jeśli jest ona dostępna i nie ma przeciwwskazań, a także otwarcie okien lub zapewnienie dostępu do świeżego powietrza. Należy stale monitorować świadomość, oddech i tętno, a w przypadku utraty przytomności rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową. Ważne jest również unikanie podawania pokarmów i napojów oraz wykonywanie działań zgodnych z poziomem wiedzy. Częstym błędem jest zwlekanie z wezwaniem pomocy i bagatelizowanie objawów. Konsekwencje braku wsparcia do momentu przyjazdu ZRM mogą być tragiczne, włącznie z nieodwracalnym uszkodzeniem mięśnia sercowego i śmiercią. Ratownik ma obowiązek działać zgodnie z aktualnymi wytycznymi i dbać o bezpieczeństwo własne oraz poszkodowanego. Praktyczne porady pomagają zapamiętać sekwencję działań: rozpoznaj ból, zapewnij spokój, wezwij pomoc, podaj aspirynę, monitoruj stan, przygotuj się na resuscytację. Różnice w objawach i postępowaniu mogą występować w zależności od wieku i płci poszkodowanego, co wymaga indywidualizacji opieki. Dzięki prawidłowej pierwszej pomocy liczba zgonów i powikłań w wyniku zawału znacząco maleje, a czas przeżycia rośnie.
