Ukąszenia żmij i owadów stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, wymagające szybkiej i właściwej pierwszej pomocy oraz wiedzy na temat zagrożeń i mitów towarzyszących tym zdarzeniom. Żmije, jako jedyne jadowite węże występujące w Polsce, wstrzykują jad, który może powodować silny ból, obrzęk, zaczerwienienie oraz, w ciężkich przypadkach, zaburzenia krążenia, wstrząs anafilaktyczny lub uszkodzenia tkanek. Ukąszenia owadów takich jak pszczoły, osy czy szerszenie mogą wywołać reakcje alergiczne, od miejscowego obrzęku po groźne dla życia reakcje anafilaktyczne. Właściwe postępowanie po ukąszeniu obejmuje zabezpieczenie rany, usunięcie żądła jeśli to możliwe (w przypadku pszczół) delikatną metodą, chłodzenie obszaru ukąszenia oraz podawanie środków przeciwbólowych i przeciwhistaminowych, a w przypadku objawów alergicznych – niezwłoczne wezwanie pomocy medycznej. Popularne mity, które należy obalić, to stosowanie rozcięć i ssania jadu, używanie opasek uciskowych zamiast chłodzenia oraz domowe metody, które mogą pogorszyć stan poszkodowanego. Najczęstsze błędy to ignorowanie objawów anafilaksji, opóźnianie wezwania pomocy medycznej oraz niewłaściwe usuwanie ciała obcego. Konsekwencje niewłaściwego postępowania mogą być tragiczne, prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, trwałych uszkodzeń tkanek, a nawet śmierci. W Polsce obowiązuje edukacja oraz dostęp do środków ratunkowych, takich jak adrenalina w strzykawkach autostrzykawkach dla osób uczulonych. Bezpieczeństwo ratownika wymaga ostrożności i stosowania rękawiczek ochronnych. Proste zasady do zapamiętania to chłodzenie, zabezpieczenie rany, obserwacja objawów i szybkie wezwanie pomocy. Praktyczne przykłady to ukąszenia podczas spacerów po lesie lub pikników oraz reakcje alergiczne osób dotkniętych problemem uczulenia. Znajomość faktów i mitów jest kluczowa dla prawidłowej pierwszej pomocy i ochrony życia oraz zdrowia po ukąszeniach żmij i owadów.
