Znaczenie imienia Agata – symbolika, pochodzenie i charakterystyka nosicielek

Agata to imię żeńskie mające korzenie w języku greckim, od słowa agathos oznaczającego „dobry”, „szlachetny”, „czysty”. Warianty podstawowe to Agata, wersje międzynarodowe: angielskie Agatha, hiszpańskie Águeda, włoskie Agata, niemieckie Agathe. Spolszczone zdrobnienia to Aga, Agatka, Agusia, Agunia, Agatunia, a także historyczne: Jagata czy Ofka. Wymowa: [a-ga-ta], IPA: [aˈɡata]. Imię Agata weszło do kultury europejskiej dzięki świętej Agacie z Sycylii, znanej męczenniczce chrześcijańskiej z III wieku, a do Polski trafiło około średniowiecza wraz z rozwojem łaciny kościelnej i początkowo pojawiało się w formach Agatha, Jagata lub Agafija, Ofka. Imię od początku niosło symbolikę wierności, kobiecej siły, cnoty i odwagi; osoby je noszące powszechnie uważane są za lojalne, odpowiedzialne, szczere i szlachetne, o silnym charakterze. Warianty imienia w innych językach to również: francuskie Agathe, portugalskie Águeda, słowackie Agáta, rosyjskie Agafja. Częste błędy w zapisie to Agatha (spolszczenie obcego wariantu), a także zniekształcenia typu Agatta. W polskiej odmianie: M. Agata, D. Agaty, C. Agacie, B. Agatę, N. Agatą, Ms. Agacie, W. Agato; akcent zawsze na pierwszą sylabę. Imieniny Agaty przypadają 5 lutego (najważniejsze), a także 14 stycznia, 18 stycznia, 21 stycznia, 13 lutego, 20 kwietnia, 7 czerwca, 14 listopada. Patronką imienia jest św. Agata z Sycylii, czczona w wielu krajach jako opiekunka chorych, symbol cierpliwości i odwagi. Popularność imienia w Polsce jest umiarkowana – często pojawia się w rankingach na liście 100 imion żeńskich, szczególnie na przełomie lat 80. i 90. Następuje powrót do klasycznych form i prostoty w nadawaniu tego imienia. Znane Agaty to m.in. Agata Kulesza (aktorka), Agata Buzek (aktorka), Agata Passent (dziennikarka), Agata Duda (pierwsza dama), Agata Wróbel (sztangistka), Agatha Christie (pisarka), Agathe Auproux (dziennikarka). Symbolicznie imię Agata kojarzy się z czystością, niewinnością, subtelnością i wewnętrzną siłą, archetypowo opisywaną w literaturze jako kobieta szlachetna, troskliwa i lojalna. Imię Agata brzmi dobrze przy większości polskich nazwisk, sprawdza się zarówno w formie samodzielnej, jak i w klasycznych duetach z innymi imionami (Agata Maria, Agata Joanna). Użycie imienia w oficjalnych sytuacjach podkreśla jego powagę; w codziennym życiu występuje najczęściej jako Aga lub Agatka. Imię Agata ma swoje święta imienin w wielu krajach katolickich, a na Sycylii obchodzone są tradycyjne festyny ku czci patronki. W numerologii Agata odpowiada liczbie 9, wskazując na duchowość i wewnętrzną siłę, a według astrologii przypisywane jest znakom spod znaku Lwa i Wagi, charakteryzując się pogodą ducha oraz odpowiedzialnością.