Zooterapia – przeciwwskazania i bezpieczeństwo – medycyna naturalna, praktyczne porady i stosowanie

Bezpieczeństwo w zooterapii opiera się na trzech filarach: doborze uczestników, przygotowaniu zwierzęcia i higienie środowiska. Przeciwwskazania obejmują ostry lęk przed zwierzętami, aktywne choroby zakaźne, otwarte rany i świeże zabiegi chirurgiczne, ciężkie alergie na sierść lub ślinę, niekontrolowaną astmę, immunosupresję, zaburzenia krzepnięcia, skłonność do gwałtownych reakcji agresywnych, a także brak zgody uczestnika lub opiekuna. W przypadku ciąży ostrożność dotyczy kontaktu z kocią kuwetą i glebą potencjalnie zanieczyszczoną, a w oddziałach onkologicznych i pediatrycznych standardem są dodatkowe procedury dezynfekcji i skrócone sesje. Zwierzę w terapii musi być zdrowe, regularnie szczepione i odrobaczane, pod kontrolą weterynaryjną, wypoczęte, czyste, wolne od pasożytów zewnętrznych i skaleczeń, z pazurami utrzymanymi do bezpiecznej długości; równie ważny jest temperament, czyli spokojna, ciekawska postawa i chęć współpracy bez nadmiernej pobudliwości. Zespół człowiek zwierzę przechodzi testy reakcji na bodźce, hałas, dotyk i nieprzewidywalne ruchy, a terapeuta i opiekun potrafią rozpoznać wczesne sygnały stresu, takie jak oblizywanie warg, ziewanie, odwracanie głowy, napięcie mięśni, podkulony ogon, spowolnienie lub przeciwnie nadmierne pobudzenie, co stanowi sygnał do przerwy. Miejsce zajęć przygotowuje się tak, by było przewiewne, wolne od jedzenia i ostrych kantów, z matą odpoczynkową dla zwierzęcia i strefą wyjścia awaryjnego; uczestnicy zdejmują biżuterię, wiążą włosy, zakrywają ewentualne zadrapania i myją ręce przed oraz po sesji. Zasada nie karmienia zwierzęcia własnym jedzeniem i niepochylania się nad nim z góry zapobiega wielu incydentom, podobnie jak praca na smyczy i w uprzęży dostosowanej do anatomii psa. Plan bezpieczeństwa obejmuje listę telefonów alarmowych, apteczkę, zgodę na przetwarzanie informacji o alergiach i lekach, a także ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej prowadzących; w razie zadrapania używa się czystej wody i środka antyseptycznego, dokumentuje zdarzenie i kończy sesję. W kontekście higieny istotna jest rotacja zabawek i akcesoriów, pranie materiałów w wysokiej temperaturze, dezynfekcja powierzchni dotykowych oraz regularne spacery i toaleta zwierzęcia przed zajęciami, aby zminimalizować ryzyko zabrudzeń; w placówkach wprowadza się harmonogram sprzątania i odpowiedzialne osoby. Zooterapia w domach opieki i szpitalach wymaga szczególnych protokołów: krótszych wizyt, mniejszych grup, wyboru psów o bardzo stabilnym charakterze i współpracy z personelem medycznym, który decyduje o dopuszczeniu pacjentów; w szkołach ustala się zasady z nauczycielami, wyznacza bezpieczne odległości i kolejność interakcji. Własne zwierzę w domu nie powinno pełnić roli terapeuty w sposób stały; jego dobrostan, sen i zabawa mają pierwszeństwo, a praca nad relacją to raczej budowanie rytuałów niż zadaniowa terapia. Czerwone flagi to kichanie, łzawienie i duszność u uczestnika, uporczywe drapanie się lub biegunka u zwierzęcia, wyraźna niechęć do kontaktu, warczenie, sztywny ogon, kącik ust podciągnięty do tyłu; przerwanie zajęć i konsultacja to standard. Zasady ochrony danych i godności uczestników są tak samo ważne jak zasady higieny; nie fotografuje się bez zgody, nie udostępnia szczegółów zdrowotnych, a zwierzę nie jest rekwizytem do zdjęć. Stosując się do tych reguł, zooterapia pozostaje bezpiecznym i wartościowym narzędziem, w którym granice człowieka i zwierzęcia tworzą ramy skutecznego wsparcia.