Zwichnięcie to stan nagłego uszkodzenia stawu, polegający na przesunięciu powierzchni stawowych względem siebie, co powoduje ból, dysfunkcję i wymaga natychmiastowej pomocy, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom i trwałym konsekwencjom zdrowotnym. Objawy zwichnięcia obejmują silny ból, widoczną deformację stawu, obrzęk, zasinienie, niemożność ruchu i czasami drętwienie lub mrowienie, które mogą świadczyć o uszkodzeniu nerwów lub naczyń. Pierwszą pomocą jest stabilizacja i unieruchomienie stawu w pozycji, w jakiej został znaleziony, przy użyciu opasek elastycznych, temblaka, szyny lub prowizorycznych materiałów, co ogranicza ból i zapobiega nasileniu urazu. Ważne jest zastosowanie zimnych okładów w celu zmniejszenia obrzęku oraz zapewnienie komfortu poszkodowanemu poprzez podanie leków przeciwbólowych, jeśli to możliwe. Nie wolno próbować nastawiać stawu samemu, gdyż może to spowodować poważne komplikacje. W pierwszej pomocy należy zabezpieczyć drogi oddechowe i monitorować stan poszkodowanego do przybycia służb ratunkowych. Podstawy prawne nakładają na świadków zdarzenia obowiązek udzielania pomocy i zachowania bezpieczeństwa własnego oraz poszkodowanego. Ratownik powinien stosować rękawiczki, zachować aseptykę i unikać niepotrzebnych ruchów. Błędy w pomocy to brak unieruchomienia, nieodpowiednie manipulacje i zaniechanie wezwania lekarza. Konsekwencje nieprawidłowego postępowania to trwałe uszkodzenia stawu, przewlekły ból oraz zaburzenia funkcji. Praktyczne wskazówki obejmują szybkie rozpoznanie zwichnięcia, sprawne unieruchomienie i natychmiastowe działanie, co znacząco poprawia rokowania. Wiedza ta jest ważna dla rodziców, sportowców, osób aktywnych fizycznie oraz każdego, kto może stanąć wobec takiego urazu, podnosząc skuteczność udzielanej pierwszej pomocy i zmniejszając ryzyko powikłań.
